Honderd jaar geleden vond in ons land het eerste Mahlerfestival plaats ter ere van een van de grootste componisten uit die tijd. Dr. Frits Zwart vertelt over hoe dat festival destijds tot stand kwam en wat dit betekende voor de toenmalige muziekwereld.
Honderdjarig jubileum Mahlerfeest
Vorig jaar mei was te Amsterdam het derde Mahlerfestival gepland als eerbetoon aan de beroemde componist en zijn destijds belangrijkste proponent, de dirigent Willem Mengelberg. Verschillende orkesten en dirigenten zouden naar Nederland afreizen om in minder dan 14 dagen het gehele symfonische oeuvre van Gustav Mahler ten gehore te brengen. Een groots spektakel! Helaas werd het feest afgelast vanwege de coronamaatregelen. Honderd jaar daarvoor vond het allereerste Mahlerfestival plaats in onze hoofdstad, destijds ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van toenmalig dirigent Willem Mengelberg van het Concertgebouworkest.
Gustav Mahler
De Oostenrijkse componist Gustav Mahler gold als een van de grootste componisten van zijn tijd. Zijn doorbraak heeft hij voor een belangrijk deel te danken aan Willem Mengelberg, door wie hij in 1903, 1904, 1906 en 1909 werd uitgenodigd om het Amsterdamse Concertgebouworkest te dirigeren bij de uitvoering van zijn werk. Liepen de concertgangers aanvankelijk nog de concertzaal uit vanwege Mahlers ‘nieuwlichterij’, het Mahlerfeest van 1920 was een eclatant succes!
Van hogepriester tot gevallen engel
Joseph Willem Mengelberg was de populairste Nederlander in jaren 20 met de status van een superster als Madonna. Er ontstond een ware persoonlijkheidscultus die zijn hoogtepunt vond in het gedenkboek met daarin een lofzang op het genie Mengelberg door meer dan tweehonderd internationale prominenten. Hij was de hogepriester van de kunst, totdat hij van zijn voetstuk viel.
Frits Zwart
In dit online lezing-interview uit mei 2020, gepresenteerd door het Haags Gemeentearchief in het kader van het nieuwe online-cultuurprogramma van Bibliotheek Den Haag, vertelt dr. Frits Zwart, biograaf van Willem Mengelberg, over hoe dat festival destijds tot stand kwam en wat het betekende voor de toenmalige muziekwereld. Was Mahler toen al net zo populair als nu? Waarom is er tot op de dag van vandaag nooit een straatnaam vernoemd naar Neerlands beroemdste maar tevens meest controversiële dirigent? Deze en andere vragen komen tijdens de lezing aan bod.
11 maart 2021